EYT’lilerden bir kısmı çalışmakta olup, emekli olduktan sonra da çalışmaya devam edeceklerdir.Bu durumda emekli olduktan sonra işveren kabul ederse yeniden çalışmaya devam edeceklerdir. Ancak bu kişiler emekli olduktan sonra SGDP li olarak çalışmaya devam edeceklerinden yasal haklarının ne olacağı da irdelenmelidir.
Bilindiği üzere EYT Kanunu uyarınca emeklilik başvurusunda bulunanların sayısı her geçen gün artmaktadır.
8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başlayanlardan yaş dışındaki emeklilik koşullarını yerine getirenlerin geçen hafta başlayan emeklilik başvuruları devam ediyor.
Bu kişilerden SSK’lı (4A) olarak çalışmakta olan EYT’lilerinbüyük çoğunluğunun emeklilikten sonra daaynı işyerinde ya da başka bir işyerinde çalışmaya devam edecekleri tahmin ediliyor.
Bu itibarla işverenler, emeklilik başvurusunda bulunacak EYT kapsamındaki işçilerini işten çıkartırken (8) numaralı kodu kullanacaklardır. İşçinin işten ayrılış bildiriminin (8) koduyla yapılması ve aynı gün işçinin tahsis talebinde bulunması halinde ertesi gün yeniden sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi bildirim yapılarak işçi aralıksız çalıştırılmaya devam edebilecektir.
BAĞ-KUR) 4 b li ve (Emekli Sandığı) 4 c lilerin tescillerinin “emeklilik” kodu ile sonlandırılması halinde de hemen aylık bağlanmasa dahi “SGDP” sigortalı kodu ile işe giriş bildirgesi verilebilecektir. Bu ay emeklilik başvurusu yapanların emekli aylığı, 1 Nisan’dan geçerli olarak bağlanmaktadır.
EYT LİLER AYNI İŞYERİNDE ÇALIŞABİLİR Mİ? HAKLARI NELERDİR?
Aslında işveren kabul ettikten sonra EYT’ liler aynı işyerinde çalışmaya devam edebilirler. Ancak bu kişileri kıdem tazminatları ile izin hakları gibi haklarını aldıktan sonra emekliye ayrıldıkları için yeniden çalışmaya başlama gibi değerlendirilmektedir.
Hukuken işveren bu kişiler EYT kapsamında emekli olduktan sonra yeniden sözleşme yapabilir, yeni ücret teklifinde bulunabilir. Bununla birlikte eskisinin devamı şeklinde de uygulama yapabilir.
Bazı işverenler ise EYT lilere Kıdem Tazminatların içeride kalsın diyerek çalışma imkanı vermektedir. Bu durumda EYT li Kıdem Tazminatını almadan emekli olup, tekrar çalıştığı için mağdur olmaktadır.
Bu nedenle her durumda Kıdem Tazminatını alarak çalışmaya devam etmesi gerekir.
Peki emeklilik için SGK’ dan yazı alarak işveren vermesi gerekir mi sorusuna evet vermesi gerekmektedir şeklinde cevap verebiliriz. Ancak SGK ekran görüntüsü ile de bu işlemi yapabilir. Burada önemli olan kişinin EYT kapsamında emekli olup olmadığıdır.
EYTLİ ÇALIŞMAYA SGDP’Lİ OLARAK DEVAM EDERSE İZİN HAKKI NE OLUR?
4857 sayılı İş Kanunu’na göre, işyerinde işe başladığı günden itibaren, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, işçinin işyerindeki hizmet süresine göre belirleniyor. Buna göre, yıllık izin süresi hizmet süresi 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanlara 14 günden; 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden, 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden az olamaz. Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri 4’er gün artırılarak uygulanıyor. Bu süreler asgari süreler olup, bireysel veya toplu iş sözleşmesi ile artırılabilmektedir.
Kullanılmayan yıllık izinlerin ücreti, iş akdi sona erince ödeniyor. Çalışırken izin ücreti ödenemiyor. Emekli olup işten ayrılacak EYT’lilerin kullanmadıkları izin sürelerine ait ücretlerin de ödenmesi gerekmektedir. Ancak aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık izin ücreti ödenmeyebilir.
Emekli olduktan sonra başka bir işyerinde çalışmaya başlayan EYT’lilerin yıllık izin süreleri, ilk defa bir işyerinde çalışmaya başlayanlardaki gibi 14 gün olarak uygulanacak. Yeni işteki çalışma süreleri 5 yılı dolduktan sonra ise izin süreleri 20 güne çıkacak.
Fakat aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin durumunda kıdemlerin esas alınarak eskiden olduğu gibi yıllık izin haklarının olması hakkaniyete de uygun olacaktır. Bu durumda sanki yeniden çalışmaya başlamış gibi 14 gün üzerinden işlem yapılması aynı işyerinde eşitsiz bir uygulama olacağından kıdemine uygun olarak izin hakkı olmalıdır. Zaten 50 yaşın üzerindekilerin 20 günden az izin hakları olamaz.
İş Kanunu’na göre, 18 ve daha küçük yaştaki işçiler ile 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamıyor. Bu nedenle, emekli olan EYT’li 50 yaş ve daha büyük ise aynı veya başka işyerinde çalışmaya başladığında yıllık izin süresi 14 günden değil 20 günden başlayacağından buna da dikkat edilmesi gerekir.
İZİN ÜCRETLERİ NASIL HESAPLANIR?
Kullanılmayan izin ücretleri son brüt ücret üzerinden hesaplanacaktır. Hesaplanan brüt ücretten, önce %15 oranında prim kesilecek, sonra da o ayki vergi dilimi üzerinden gelir vergisi alınacaktır. İzin ücretinin brüt tutarının 75.060 TL’yi aşan kısmından prim kesintisi yapılmayacaktır.