Özlem Köşe Yazarı Mustafa ERDEN / SGK Başmüfettişi
Köşe Yazarı
Özlem Köşe Yazarı Mustafa ERDEN / SGK Başmüfettişi
 

EMEKLİLİK SİSTEMİNDE SON DURUM

Emeklilik rejimindeki düzenlemeler ile birlikte emekli sayısındaki hızlı artışın etkilerinin gelecek yıllarda da deva edeceği görülmektedir. Ancak SGK’ ya bütçeden yapılan transferlerin 2008 yılında%15,4 iken 2023 yılında da %15,9 olduğunu görüyoruz. 2020 yılında bu oran %20,7 olarak en yüksek noktaya erişmiştir. 2024 yılı hedefi ise %10,2 olarak görülüyor. Bu veriler ışığı altında SGK dan emekli olanların sayısının artmasıyla birlikte emekli aylıklarının düşük kalacağını söyleyebiliriz. EMEKLİ SAYISI ARTARKEN ÇALIŞAN SAYISI DÜŞTÜ 2023’te EYT etkisiyle emekli sayısı 2.1 milyon kişi artarken, çalışan sayısı 720 bin kişi azaldı. EYT düzenlemesiyle Sosyal Güvenlik Kurumu’nda dengeler bozuldu. Emekli sayısı 2023’te 16 milyon 30 bin kişiye ulaşırken, çalışan sayısı ise 23 milyon 21 bine geriledi. Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesiyle erken emekliliğin sonucu olarak, 2023 yılında, SGK’dan emekli olanların sayısı 2 milyon 101 bin kişi artarken SGK’ya prim ödeyen sigortalıların sayısı memurlar hariç 1 milyon 87 bin kişi azaldı.  2022’de 2 çalışan 1 emekliye bakarken 2023’te 1 emekliye bakan sayısı 1.6 kişiye düştü. Özel sektör çalışanları azalırken iktidar geçen yıl seçimlerin de etkisiyle kamuya 366 bin memur aldı. EYT’DEN EMEKLİ OLANLAR 2023 yılı son verilere göre emekli sayısı 2023 yılında dosya bazında 2 milyon 101 bin kişi artarak 13 milyon 128 binden 15 milyon 229 bine çıktı. Halen yaşlılık aylığı alan emeklilerle dul ve yetim aylığı alanların sayısı ise 13.9 milyon kişiden, 16 milyon 30 bine çıktı.  Emekli sayısı, 2022’de yalnızca 281 bin kişi artmıştı. Bu veri, EYT’nin etkisiyle geçen yıl emekliye ayrılanların net sayısının yaklaşık 1.8 milyona ulaştığını gösteriyor. Geçen yıl emekli olan 2.1 milyon emekliden 1.9 milyonunu işçiler, 148 binini esnaf ve çiftçiler, 82 binini de memurlar oluşturdu.  EYT ile işyerleri hızla boşalınca SGK’ya prim ödeyen çalışan sayısı 720 bin kişi birden azalarak 23 milyon 21 bin kişiye düştü. Aralık 2023 sonu itibarıyla prim ödeyen kayıtlı işçi sayısında 927 bin, esnaf ve çiftçi sayısında 160 bin kişilik azalma oldu. Memurlar dışarıda tutulduğunda kayıtlı çalışan işçi, esnaf ve çiftçi sayısındaki azalma 1 milyon 86 bini aştı. AKTÜERYAL DENGE DAHA DA BOZULDU Sosyal güvenlik sisteminin ayakta durabilmesi ve aktüeryal dengenin sağlanabilmesi için sistemde en az 4 çalışana karşılık, en fazla 1 emeklinin olması gerekiyor.  2008 yılındaki Sosyal güvenlik reformu da bu amaçla yapılmış ve aktüeryal denge ilk kez 2022’de 2’yi aşarak 2.01’e çıkmıştı.  Ancak 2023’te EYT’yi karşılayacak istihdam artışı sağlanamayınca denge 1.67’ye gerileyerek SGK için alarm vermeye başladı. Bu yıl EYT emeklisi daha da artacağı için dengenin 1’5 olacağı ve daha da düşeceği tahmin ediliyor. EMEKLİ AYLIKLARI ARTARMI Türk-İş, ocak ayında açlık sınırının 16 bin 257 TL’ye, yoksulluk sınırının da 52 bin 955 TL’ye yükseldiğini açıklamıştı.  Bu rakamlar baz alındığında milyonlarca emekli, açlık sınırının yüzde 60’ı, yoksulluk sınırının yüzde 18’i oranında aylıkla geçinmeye çalışıyor. Cumhurbaşkanı  Sayın Tayyip Erdoğan da, “En düşüğü 10 bin lira olan emekli maaşı ömrünü kendi ve ailesi için harcayan vatandaş için elbette yeterli değil” sözleri ile emekli maaşlarının düşük olduğunu belirtmişti. Ancak EYT nedeniyle emekli sayısının hızlı artışı aylıkların artışını da engellemektedir diyebiliriz. Bu durumun aşılması için de emekli sayısının hızlı artışının önlenmesi ile mümkün olabileceğini, önümüzdeki yıllarda ise böyle bir artış olmayacağı dikkate alındığında umut verici gelişmeler olabileceğini de söylemek mümkündür. Önemli olan yeni kaynak yaratılması ve bundan sonra geçmişte yapılan hatalı işlemleri bertaraf etmek adına yapılsa da EYT gibi düzenlemeler yapılmamasıdır. Ülkemizde  daha önceki düzenlemelere göre 38 yaşında emeklilik hakkı tanınması ve bu durumun düzeltilmesi için yapılan kademeli geçişe rağmen, yıllarca hak arayışının sürmesi sonucunda EYT’ nin ortaya çıktığını ve bu sorunun yapılan EYT düzenlemesiyle birlikte kesin olarak çözüldüğünü, ancak Bağ-Kur sigortalıları için 9000 gün prim ödenmesinin hakkaniyete uygun olmadığını ve 7200 gün olarak düzeltilmesi gerektiğini de belirtmek gerekir.  
Ekleme Tarihi: 22 Mart 2024 - Cuma
Özlem Köşe Yazarı Mustafa ERDEN / SGK Başmüfettişi

EMEKLİLİK SİSTEMİNDE SON DURUM

Emeklilik rejimindeki düzenlemeler ile birlikte emekli sayısındaki hızlı artışın etkilerinin gelecek yıllarda da deva edeceği görülmektedir.

Ancak SGK’ ya bütçeden yapılan transferlerin 2008 yılında%15,4 iken 2023 yılında da %15,9 olduğunu görüyoruz. 2020 yılında bu oran %20,7 olarak en yüksek noktaya erişmiştir. 2024 yılı hedefi ise %10,2 olarak görülüyor.

Bu veriler ışığı altında SGK dan emekli olanların sayısının artmasıyla birlikte emekli aylıklarının düşük kalacağını söyleyebiliriz.

EMEKLİ SAYISI ARTARKEN ÇALIŞAN SAYISI DÜŞTÜ

2023’te EYT etkisiyle emekli sayısı 2.1 milyon kişi artarken, çalışan sayısı 720 bin kişi azaldı. EYT düzenlemesiyle Sosyal Güvenlik Kurumu’nda dengeler bozuldu. Emekli sayısı 2023’te 16 milyon 30 bin kişiye ulaşırken, çalışan sayısı ise 23 milyon 21 bine geriledi.

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesiyle erken emekliliğin sonucu olarak, 2023 yılında, SGK’dan emekli olanların sayısı 2 milyon 101 bin kişi artarken SGK’ya prim ödeyen sigortalıların sayısı memurlar hariç 1 milyon 87 bin kişi azaldı. 

2022’de 2 çalışan 1 emekliye bakarken 2023’te 1 emekliye bakan sayısı 1.6 kişiye düştü. Özel sektör çalışanları azalırken iktidar geçen yıl seçimlerin de etkisiyle kamuya 366 bin memur aldı.

EYT’DEN EMEKLİ OLANLAR

2023 yılı son verilere göre emekli sayısı 2023 yılında dosya bazında 2 milyon 101 bin kişi artarak 13 milyon 128 binden 15 milyon 229 bine çıktı. Halen yaşlılık aylığı alan emeklilerle dul ve yetim aylığı alanların sayısı ise 13.9 milyon kişiden, 16 milyon 30 bine çıktı. 

Emekli sayısı, 2022’de yalnızca 281 bin kişi artmıştı. Bu veri, EYT’nin etkisiyle geçen yıl emekliye ayrılanların net sayısının yaklaşık 1.8 milyona ulaştığını gösteriyor. Geçen yıl emekli olan 2.1 milyon emekliden 1.9 milyonunu işçiler, 148 binini esnaf ve çiftçiler, 82 binini de memurlar oluşturdu. 

EYT ile işyerleri hızla boşalınca SGK’ya prim ödeyen çalışan sayısı 720 bin kişi birden azalarak 23 milyon 21 bin kişiye düştü. Aralık 2023 sonu itibarıyla prim ödeyen kayıtlı işçi sayısında 927 bin, esnaf ve çiftçi sayısında 160 bin kişilik azalma oldu. Memurlar dışarıda tutulduğunda kayıtlı çalışan işçi, esnaf ve çiftçi sayısındaki azalma 1 milyon 86 bini aştı.

AKTÜERYAL DENGE DAHA DA BOZULDU

Sosyal güvenlik sisteminin ayakta durabilmesi ve aktüeryal dengenin sağlanabilmesi için sistemde en az 4 çalışana karşılık, en fazla 1 emeklinin olması gerekiyor. 
2008 yılındaki Sosyal güvenlik reformu da bu amaçla yapılmış ve aktüeryal denge ilk kez 2022’de 2’yi aşarak 2.01’e çıkmıştı. 
Ancak 2023’te EYT’yi karşılayacak istihdam artışı sağlanamayınca denge 1.67’ye gerileyerek SGK için alarm vermeye başladı. Bu yıl EYT emeklisi daha da artacağı için dengenin 1’5 olacağı ve daha da düşeceği tahmin ediliyor.

EMEKLİ AYLIKLARI ARTARMI

Türk-İş, ocak ayında açlık sınırının 16 bin 257 TL’ye, yoksulluk sınırının da 52 bin 955 TL’ye yükseldiğini açıklamıştı.  Bu rakamlar baz alındığında milyonlarca emekli, açlık sınırının yüzde 60’ı, yoksulluk sınırının yüzde 18’i oranında aylıkla geçinmeye çalışıyor.

Cumhurbaşkanı  Sayın Tayyip Erdoğan da, “En düşüğü 10 bin lira olan emekli maaşı ömrünü kendi ve ailesi için harcayan vatandaş için elbette yeterli değil” sözleri ile emekli maaşlarının düşük olduğunu belirtmişti.

Ancak EYT nedeniyle emekli sayısının hızlı artışı aylıkların artışını da engellemektedir diyebiliriz. Bu durumun aşılması için de emekli sayısının hızlı artışının önlenmesi ile mümkün olabileceğini, önümüzdeki yıllarda ise böyle bir artış olmayacağı dikkate alındığında umut verici gelişmeler olabileceğini de söylemek mümkündür.

Önemli olan yeni kaynak yaratılması ve bundan sonra geçmişte yapılan hatalı işlemleri bertaraf etmek adına yapılsa da EYT gibi düzenlemeler yapılmamasıdır.

Ülkemizde  daha önceki düzenlemelere göre 38 yaşında emeklilik hakkı tanınması ve bu durumun düzeltilmesi için yapılan kademeli geçişe rağmen, yıllarca hak arayışının sürmesi sonucunda EYT’ nin ortaya çıktığını ve bu sorunun yapılan EYT düzenlemesiyle birlikte kesin olarak çözüldüğünü, ancak Bağ-Kur sigortalıları için 9000 gün prim ödenmesinin hakkaniyete uygun olmadığını ve 7200 gün olarak düzeltilmesi gerektiğini de belirtmek gerekir.

 

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve vezirkopruozlem.net sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.