2021 yılında emekli/yaşlı ve dul/yetim maaşlarının GSYH’den aldığı pay Türkiye’de yüzde 6,1 olurken AB ortalaması yüzde 13 oldu.
Türkiye’de emeklilerin nüfusa oranı artarken emeklilerin milli gelirden aldığı pay ise düşüyor. Emekli maaşlarının gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranında Türkiye 36 Avrupa ülkesi içinde sondan ikinci sırada. 2021 YILINDA EMEKLİ/YAŞLI VE DUL/YETİM MAAŞLARININ GSYH’DEN ALDIĞI PAY TÜRKİYE’DE YÜZDE 6,1 OLURKEN AB ORTALAMASI YÜZDE 13 OLDU.
AB İstatistik Ofisinin verilerine göre emekli/yaşlı ve dul/yetimin dahil olduğu emekli maaşlarında GSYH’den en çok pay alan ülke yüzde 17,2 ile İtalya.
EMEKLİLERE VERİLECEK BANKA PROMOSYON ÖDEMELERİ NE KADAR
Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın, 21 Mart’taki Kayseri mitinginde “Kamu bankaları emeklilere 8-12 bin lira arasında promosyon ödemesi yapacak” açıklaması sonrası SGK’dan ölüm aylığı alan 3,3 milyon hak sahibinin de başvurmaları halinde 5 bin TL promosyon alacağı bildirildi.
Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) ölüm aylığı alan 3,3 milyon hak sahibine başvurmaları halinde 5 bin TL promosyon ödenecek.
SGK’ dan aylık alan 12,7 milyon emekli bulunmaktadır. Emeklilere aylık ödemeleri Bankalar aracılığıyla yapılmaktadır. Emekli aylığı alan vatandaşlarımıza yönelik promosyon ödemeleri Kamu Bankalarında yaklaşık 2 katına çıkarılarak 8 bin ila 12 bin lira arasında belirlenmiştir.
ÖLÜM AYLIĞI ALANLARDAN BAŞVURANLARA 5 BİN LİRA PROMOSYON ÖDEMESİ YAPILACAK
Bunun dışında, SGK’dan ölüm aylığı alan 3,3 milyon hak sahibine de, başvurmaları halinde 5 bin lira promosyon ödemesi kamu bankalarımızca yapılacaktır. Bankalar tarafından promosyon ödenebilmesi için emeklilerimizin ve hak sahiplerinin bankalara başvuruda bulunmaları gerekmektedir.
SGK, belirlenen tutarların asgari seviyede olduğunu, bankaların kendi uygulamaları doğrultusunda promosyon miktarlarını artırabileceklerini de açıkladı. Öte yandan diğer bankalarla ilgili çalışmaların sonuçlarının da ayrıca paylaşılacağı aktarıldı.
EMEKLİLERE TEMMUZDA BELİRLENECEK ENFLASYON FARKLARI NE OLUR
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından paylaşılan verilere göre, mart ayında enflasyon aylık bazda yüzde 3,16 olarak açıklandı.
Buna göre; SGK ve Bağ-Kur emeklileri ocak ayı için yüzde 6,70, şubat ayı için yüzde 4,53 ve mart ayı için 3,16 enflasyon farkını şimdiden hak etmiş oldu.
Böylece mart ayı itibarıyla memur ve emeklilerin alacağı zam şimdiden yüzde 15,05 olarak belirlendi.
Mart sonu itibarıyla bu rakam yüzde 15’i aşmış olduğu için bu rakam gelecek ayların verileri ile yaklaşık olarak yüzde 25-30 aralığında olacaktır. Net rakam nisan, mayıs ve haziran aylarına ilişkin enflasyon verisiyle belli olacak.
MEMUR VE MEMUR EMEKLİLERİ İÇİN FARKLI
Memur maaşları ile memur emeklisinin aylıklarına 2024’ün ilk 6 ayında yüzde 15, ikinci 6 ayında yüzde 10, 2025’in ilk 6 ayında yüzde 6, ikinci 6 ayında yüzde 5 zam yapılacak. Bu zam oranları enflasyonun altında kalırsa zam gerçekleşecek. Enflasyon zam oranlarından yüksek kalırsa memur ve memur emeklileri enflasyon farkını da zam olarak maaşlarında görecek.
Ancak memur emeklileri için memurlara yapılan seyyanen yapılan 8 bin TL lik zam o tarihte verilmiş olsaydı, şimdi memur emeklileri gelen zamla birlikte 12.500 TL daha fazla emekli aylığı alacaktı. İlk defa memur ile memur emeklisi arasında böyle bir uygulamaya gidilmesi memur emeklilerinin de mağdur olmasına neden oldu.
SONUÇ OLARAK: EYT nedeniyle 2 milyon ilave emekli olması ve bu sebeple de her yıl ilave olarak sisteme yaklaşık 5 milyon dolar yük gelmesi nedeniyle emekli aylıkları artırılamasa bile, emeklilerin GSYH dan aldıkları payın Avrupa ülkelerinin çok altında olduğunu, bu sebeple oranın artırılması halinde emekli aylıklarının da artırılabileceğini söyleyebiliriz. Emekli/Çalışan oranının 1.5 olduğu ülkemizin bundan böyle popülist politikalarla sisteme ek yükler getirmemesi gerekmektedir. Avrupa ülkelerinde her bir emekliye 4 çalışan düştüğü dikkate alındığında durumun ne kadar vahim olduğunu da görebiliriz.