MESLEK HASTALIĞI NEDİR
Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal engellilik halleridir.
Sosyal Güvenlik Kapsamında çalışanlar meslek hastalıkları ile ilgili sağlanan haklara sahiptir.
MESLEK HASTALIĞI NASIL BELİRLENİR
Sigortalının çalıştığı işten dolayı meslek hastalığına tutulduğunun; Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları tarafından usulüne uygun olarak düzenlenen sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu Kurum Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmesi zorunludur.
MESLEK HASTALIĞI BİLDİRİMLERİ
NASIL YAPILIR
Hizmet akdine tabi çalışan sigortalıların meslek hastalığı hallerinin bildirimi işverenleri tarafından yapılmalıdır. İşverenlerin meslek hastalığının öğrenildiği günden başlayarak üç işgünü içerisinde SGK’ ya bildirmeleri gerekmektedir.
Örneğin, Pazartesi günü meslek hastalığına tutulduğu öğrenilen sigortalının, işvereni tarafından Kuruma yapılacak meslek hastalığı bildiriminin en geç Çarşamba günü yapılması gerekir.
Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan sigortalıların meslek hastalığı hallerinin bildirimi kendileri tarafından yapılmalıdır. (4/b) sigortalıları meslek hastalığının öğrenildiği günden başlayarak üç işgünü içinde bildirmeleri gerekmektedir.
Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışan sigortalıların meslek hastalığı hallerinin bildirimi kendileri veya işverenleri tarafından yapılmalıdır. Kendisinin/işverenlerin iş kazasının öğrenildiği günden başlayarak üç işgünü içerisinde bildirmeleri gerekmektedir.
Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanların, meslek hastalığı sigortasından sağlanan yardımlardan yararlanabilmeleri için prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması gerekmektedir.
MESLEK HASTALIĞININ BİLDİRİM
SÜRESİNE UYULMAMASI
Meslek hastalığı bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverene ve 4/b sigortalılarına, Kurumca bu durum için yapılmış bulunan masraflar (genel sağlık sigortası giderleri dahil) ile ödenmişse geçici iş göremezlik ödenekleri rücu edilir. Ayrıca bildirimi süresinde yerine getirmeyen işverenlere idari para cezası uygulanmaktadır.
Söz konusu idari para cezaları, işyerinde çalışan sigortalı sayısı ve işyerinin az tehlikeli, tehlikeli, çok tehlikeli sınıfta yer alması durumuna göre farklılaştırılmış olup her takvim yılı başından geçerli olmak üzere yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanmaktadır.
MESLEK HASTALIĞI SİGORTASINDAN SAĞLANAN HAKLAR
Meslek hastalığı sigortasından doğan haklardan yararlanabilmek için herhangi bir prim günü sınırı bulunmamakta olup, meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar şunlardır:
1- Geçici İş Göremezlik Ödeneği
2- Sürekli İş Göremezlik Geliri
3- Ölüm, Evlenme ve Cenaze Ödeneği
GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ
Geçici iş göremezlik; sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında belirtilen istirahat süresince geçici olarak çalışamama halidir.
Geçici iş göremezlik ödeneği; sosyal sigortacılık bakımından, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigorta kollarından istirahatlı bulunan sigortalıya işten kaldığı günler için Kurumca ödenen parasal yardımdır.
Geçici iş göremezlik ödeneği; Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya her gün için ödenir.
İş kazası- meslek hastalığı halinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği,
1- Yatarak tedavilerde günlük kazancın yarısı
2- Ayaktan tedavilerde ise günlük kazancın üçte ikisidir.
Ancak, 4/b sigortalılık statüsüne tabi sigortalılara, iş kazası ve meslek hastalığı halinde geçici iş göremezlik ödeneği yatarak tedavi süresince veya yatarak tedavi sonrası bu tedavinin gereği olarak istirahat raporu aldıkları sürede ödenir.
GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİNDEN YARARLANMA KOŞULLARI
Meslek hastalığı sonucu ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin yararlanma koşulları arasında belli bir sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı ve yaş gibi faktörler yer almaz.
Sigortalılık niteliği devam eden sigortalının meslek hastalığı sonucu iş göremez hale gelmesi durumunda Kurumca geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.
Ancak, 4/b sigortalıları ile tarım ve orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışan sigortalılarının geçici iş göremezlik ödeneği hakkından yararlanabilmeleri için genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması gerekmektedir.
Ülkemizde meslek hastalıklarının AB ülkelerine nazaran az olmasının nedeni hastalığa maruz kalma tespitlerinin yapılmaması ve hastalığa tutulduğunun bilinmemesidir. Ancak son yıllarda özellikle meslek hastalığına tutulma oranı yüksek olan işyerlerinden emekli olanlar dahi meslek hastalıkları nedeniyle SGK’ ya müracaat etmektedir.