Özlem Köşe Yazarı Mustafa ERDEN / SGK Başmüfettişi
Köşe Yazarı
Özlem Köşe Yazarı Mustafa ERDEN / SGK Başmüfettişi
 

BAĞ-KUR SİGORTALILARININ 9000 GÜN PRİM ÖDEMESİ ADİL Mİ? NE ZAMAN DEĞİ

Bağ-Kur sigortalılarının öteden beri emeklilik için gereken prim ödeme gün sayısı SSK’lılardan fazla olduğu gibi EYT düzenlemesi ile birlikte bu adil olmayan durum daha da açığa çıkmış oldu. Bu sebeple Bağımsız olarak kendi nam ve hesabına çalışan küçük esnaf dahil bu sigortalılardan 9000 gün prim ödemeleri beklenirken hizmet akdi ile çalışanlardan EYT’de 5000 gün prim ödemesinin yeterli görülmesi hakkaniyete de uygun düşmemektedir.   BAĞ-KUR’LULAR 5 YIL DAHA FAZLA ÇALIŞARAK EMEKLİ OLABİLİYOR’   5510 sayılı Kanunda da durum aynı şekilde devam etmiştir. Bunun mantığı ise 4/a lı olarak bilinen hizmet akdine tabi çalışanların bu sürelerde çalışabilmesi zor görülürken, 4/b’li olarak bilinen Bağ-Kurluların kendi işyerlerinde çalışmaları nedeniyle bu sürelerde çalışabilecekleri ve primlerini de ödeyebilecekleri öngörülmüştür.   Aslında bu sosyal sigorta mantığı ve anlayışı ile bağdaşan bir durum değildir, çünkü Bağ-Kur sigortalısı olarak görülen kesim işveren gibi değerlendirilirken, küçük esnaf unutulmaktadır. Diğer yandan Anayasa’nın eşitlik ilkesine göre de vatandaşların emekliliğe hak kazanma sürelerinin aynı olması gerekir. İşte bu sebeple Bağ-Kur sigortalıları mağdur olmuşlardır. Bu durum geçmişte böyle iken reformla birlikte de düzelmemiştir. Hatta SSK’lı olarak emekli olanlar hem prim ödeme gün sayısı hem de aylık bakımından da avantajlı olmaya devam etmişlerdir.   SSK’lılar 7200 prim günü sayısında kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. Bağ-Kur’lular 9 bin günde yani 5 yıl daha fazla çalışarak, prim yatırarak emekli olabiliyor.   DÜZENLEME NE ZAMAN HAYATA GEÇER?   Bu durum ile ilgili olarak TBMM kapandığı için bu yasama döneminde olmasa da mutlaka bir düzenleme yapılması gerekir. Aksi takdirde hakkaniyete uygun olmayan ve Bağ-Kur sigortalılarını mağdur eden bu durum nedeniyle bu kesime daha büyük bir haksızlık yapılmış olacaktır.    Çünkü işyeri sahibi 4/b’li 9000 gün prim öderken yanında çalıştırdığı işçisi 7200 gün prim ödeyerek emekli olacaktır. Geçmişteki uygulama nedeniyle EYT düzenlemesinde daha da çarpıcı hale gelen bu durumda SSK’lı 5000 gün prim ödeyerek emekli olabilirken, Bağ-Kurlu 9000 gün prim ödemek zorunda kalmaktadır.   Üstelik Bağ-Kur sigortalılarının bir kısmı küçük esnaf olup primlerini de ödemekte güçlük çekmektedir. Yanında 10 kişi çalıştıran ile 1 kişi çalıştıran aynı durumda olup, 100 lerce sigortalıyı çalıştıran da aynı sigortalılık şartlarına tabidir.   Hatta şirket ortakları bakımından ortada garip bir uygulama bulunmaktadır. Kendi şirketinden kendisini 4/a’lı (SSK) sigortalı olarak bildiremezken, başka bir şirketten bildirim yapılabilmektedir.   Bu durum tamamıyla hatalı bir uygulama olup, bu duruma yol açan 9000 gün prim ödeme nedeniyle yapılmaktadır. Ancak bir şirket sahibinin kendi işyerinde patron olduğu halde başka bir işyerinde işçi olması da mümkün değildir. Bu durum sahte sigortalılık nedeniyle de tartışmalıdır.    SEÇİM SONRASI DÜZENLEME YAPILABİLİR   Seçimler sonrasına kalan bu durumda ya hakkaniyete uygun olarak Bağ-Kurlular için aranan prim ödeme gün sayısı 9000 günden 7200 güne inecek ya da bu kesimdekilere daha yüksek aylık bağlanması gerekecektir. Bugün itibarıyla Bağ-Kur dan emekli olan bir kişi 9000 gün prim ödemesine rağmen SSK lı bir emekliden daha az emekli aylığı almaktadır. Bu hiç de adil olmayan bir durumdur.    SSK VE BAĞ-KUR’LULAR İÇİN FARK NEDİR?   SSK’da 7 bin 200 prim günü ile kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşını doldurduğunda emekli olabilirken bu durum Bağ-Kur’lularda farklıdır.   Bağ-Kur’lular kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş ve 9 bin prim günü koşullarını sağlanması durumunda emeklilik hakkı kazanabiliyor.   EYT düzenlemesinde de SSK’lılar 5000 gün prim ödeyerek yaşı beklemeden erkek ise 25 yıl sigortalılık süresi kadın için ise 20 yıl sigortalılık süresi şartı ile emekli olabiliyor.   Bağ-Kur sigortalılığında sigortalılık devamlı olduğu için süre şartı da gerekmiyor. Ancak SSK da sigortalılık başlangıcından itibaren kadın 20 yıl erkek 25 yıl geçmişse ve prim ödeme gün sayısını doldurmuş ise emekli olabiliyor.   Örneğin; Sigortalı A  1.2.1978 doğumlu olup, 1.3.1998 yılında uzun vadeli sigortalı olarak  5900 gün primi ödenmiş  ise sigortalılık başlangıcı 1.3.1998 olacaktır. Erkek ise 25 yıl sigortalılık süresi aranacağından bu süreyi de 1.3.2023 yılında doldurmuş olacaktır. Bu durumda 45 yaşında emekli olabilecektir.    Örnek : B kadın sigortalı 1.4.1980 doğumlu, 10.02.1996 tarihinde sigortalı olarak işe girmiş ise sigortalılık başlangıcı 18 yaşından küçük olsa da 10.02.1996 olacaktır. 20 yıl sigortalılık süresi aranırken ise 18 yaşını doldurduğu tarihten itibaren sayılacağından 1.4.1998 yılından itibaren 20 yıl eklenecek ve 2018 yılı itibarıyla 20 yılı da doldurmuş olacaktır. 5825 gün primi ödediği için de EYT kapsamında 43 yaşında emekli olacaktır.   8.9.1999 SONRASI İŞE GİRENLER   Bu tarihten sonra işe girenler için emeklilik yaşı kadın 58 erkek 60 yaş olduğu için EYT li bir 4/a’lı sigortalıdan 15 yıl sonra emekli olabilmektedir. Bu durum da toplumda haksızlık olarak görülmektedir ki gerçekten 1 gün ile 15 yıl sonra emekliliğe hak kazanmak hiç de adil değildir. Ancak geçmişte yapılan düzenlemenin bir sonucu olarak bugün karşımıza çıkmıştır.
Ekleme Tarihi: 14 Nisan 2023 - Cuma
Özlem Köşe Yazarı Mustafa ERDEN / SGK Başmüfettişi

BAĞ-KUR SİGORTALILARININ 9000 GÜN PRİM ÖDEMESİ ADİL Mİ? NE ZAMAN DEĞİ

Bağ-Kur sigortalılarının öteden beri emeklilik için gereken prim ödeme gün sayısı SSK’lılardan fazla olduğu gibi EYT düzenlemesi ile birlikte bu adil olmayan durum daha da açığa çıkmış oldu. Bu sebeple Bağımsız olarak kendi nam ve hesabına çalışan küçük esnaf dahil bu sigortalılardan 9000 gün prim ödemeleri beklenirken hizmet akdi ile çalışanlardan EYT’de 5000 gün prim ödemesinin yeterli görülmesi hakkaniyete de uygun düşmemektedir.

 

BAĞ-KUR’LULAR 5 YIL DAHA FAZLA ÇALIŞARAK EMEKLİ OLABİLİYOR’

 

5510 sayılı Kanunda da durum aynı şekilde devam etmiştir. Bunun mantığı ise 4/a lı olarak bilinen hizmet akdine tabi çalışanların bu sürelerde çalışabilmesi zor görülürken, 4/b’li olarak bilinen Bağ-Kurluların kendi işyerlerinde çalışmaları nedeniyle bu sürelerde çalışabilecekleri ve primlerini de ödeyebilecekleri öngörülmüştür.

 

Aslında bu sosyal sigorta mantığı ve anlayışı ile bağdaşan bir durum değildir, çünkü Bağ-Kur sigortalısı olarak görülen kesim işveren gibi değerlendirilirken, küçük esnaf unutulmaktadır. Diğer yandan Anayasa’nın eşitlik ilkesine göre de vatandaşların emekliliğe hak kazanma sürelerinin aynı olması gerekir. İşte bu sebeple Bağ-Kur sigortalıları mağdur olmuşlardır. Bu durum geçmişte böyle iken reformla birlikte de düzelmemiştir. Hatta SSK’lı olarak emekli olanlar hem prim ödeme gün sayısı hem de aylık bakımından da avantajlı olmaya devam etmişlerdir.

 

SSK’lılar 7200 prim günü sayısında kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. Bağ-Kur’lular 9 bin günde yani 5 yıl daha fazla çalışarak, prim yatırarak emekli olabiliyor.

 

DÜZENLEME NE ZAMAN HAYATA GEÇER?

 

Bu durum ile ilgili olarak TBMM kapandığı için bu yasama döneminde olmasa da mutlaka bir düzenleme yapılması gerekir. Aksi takdirde hakkaniyete uygun olmayan ve Bağ-Kur sigortalılarını mağdur eden bu durum nedeniyle bu kesime daha büyük bir haksızlık yapılmış olacaktır. 

 

Çünkü işyeri sahibi 4/b’li 9000 gün prim öderken yanında çalıştırdığı işçisi 7200 gün prim ödeyerek emekli olacaktır. Geçmişteki uygulama nedeniyle EYT düzenlemesinde daha da çarpıcı hale gelen bu durumda SSK’lı 5000 gün prim ödeyerek emekli olabilirken, Bağ-Kurlu 9000 gün prim ödemek zorunda kalmaktadır.

 

Üstelik Bağ-Kur sigortalılarının bir kısmı küçük esnaf olup primlerini de ödemekte güçlük çekmektedir. Yanında 10 kişi çalıştıran ile 1 kişi çalıştıran aynı durumda olup, 100 lerce sigortalıyı çalıştıran da aynı sigortalılık şartlarına tabidir.

 

Hatta şirket ortakları bakımından ortada garip bir uygulama bulunmaktadır. Kendi şirketinden kendisini 4/a’lı (SSK) sigortalı olarak bildiremezken, başka bir şirketten bildirim yapılabilmektedir.

 

Bu durum tamamıyla hatalı bir uygulama olup, bu duruma yol açan 9000 gün prim ödeme nedeniyle yapılmaktadır. Ancak bir şirket sahibinin kendi işyerinde patron olduğu halde başka bir işyerinde işçi olması da mümkün değildir. Bu durum sahte sigortalılık nedeniyle de tartışmalıdır. 

 

SEÇİM SONRASI DÜZENLEME YAPILABİLİR

 

Seçimler sonrasına kalan bu durumda ya hakkaniyete uygun olarak Bağ-Kurlular için aranan prim ödeme gün sayısı 9000 günden 7200 güne inecek ya da bu kesimdekilere daha yüksek aylık bağlanması gerekecektir. Bugün itibarıyla Bağ-Kur dan emekli olan bir kişi 9000 gün prim ödemesine rağmen SSK lı bir emekliden daha az emekli aylığı almaktadır. Bu hiç de adil olmayan bir durumdur. 

 

SSK VE BAĞ-KUR’LULAR İÇİN FARK NEDİR?

 

SSK’da 7 bin 200 prim günü ile kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşını doldurduğunda emekli olabilirken bu durum Bağ-Kur’lularda farklıdır.

 

Bağ-Kur’lular kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş ve 9 bin prim günü koşullarını sağlanması durumunda emeklilik hakkı kazanabiliyor.

 

EYT düzenlemesinde de SSK’lılar 5000 gün prim ödeyerek yaşı beklemeden erkek ise 25 yıl sigortalılık süresi kadın için ise 20 yıl sigortalılık süresi şartı ile emekli olabiliyor.

 

Bağ-Kur sigortalılığında sigortalılık devamlı olduğu için süre şartı da gerekmiyor. Ancak SSK da sigortalılık başlangıcından itibaren kadın 20 yıl erkek 25 yıl geçmişse ve prim ödeme gün sayısını doldurmuş ise emekli olabiliyor.

 

Örneğin; Sigortalı A  1.2.1978 doğumlu olup, 1.3.1998 yılında uzun vadeli sigortalı olarak  5900 gün primi ödenmiş  ise sigortalılık başlangıcı 1.3.1998 olacaktır. Erkek ise 25 yıl sigortalılık süresi aranacağından bu süreyi de 1.3.2023 yılında doldurmuş olacaktır. Bu durumda 45 yaşında emekli olabilecektir. 

 

Örnek : B kadın sigortalı 1.4.1980 doğumlu, 10.02.1996 tarihinde sigortalı olarak işe girmiş ise sigortalılık başlangıcı 18 yaşından küçük olsa da 10.02.1996 olacaktır. 20 yıl sigortalılık süresi aranırken ise 18 yaşını doldurduğu tarihten itibaren sayılacağından 1.4.1998 yılından itibaren 20 yıl eklenecek ve 2018 yılı itibarıyla 20 yılı da doldurmuş olacaktır. 5825 gün primi ödediği için de EYT kapsamında 43 yaşında emekli olacaktır.

 

8.9.1999 SONRASI İŞE GİRENLER

 

Bu tarihten sonra işe girenler için emeklilik yaşı kadın 58 erkek 60 yaş olduğu için EYT li bir 4/a’lı sigortalıdan 15 yıl sonra emekli olabilmektedir. Bu durum da toplumda haksızlık olarak görülmektedir ki gerçekten 1 gün ile 15 yıl sonra emekliliğe hak kazanmak hiç de adil değildir. Ancak geçmişte yapılan düzenlemenin bir sonucu olarak bugün karşımıza çıkmıştır.

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve vezirkopruozlem.net sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.