Emekli aylıklarındaki artışlar ülkemizde enflasyon oranında yapılmaya çalışılsa da reel olarak emekli aylıkları yıllar itibarıyla düşmüştür. Hatta son yıllarda emekli aylıklarında kök aylıklar üzerinden artış yapılmayarak belirli bir sabit tutar belirlenince daha fazla prim ödeyenle az prim ödeyen arasında da fark azalmıştır. Ancak bunun en önemli sebebinin çalışan emekli arasındaki oranın düşmesi ve ülkemizde 43 yaşında genç emekliler olmasına bağlamak mümkündür. Bilindiği üzere EYT nedeniyle 2 milyon civarında genç emekli oluşarak emekli sayımız 16 milyonun üzerine çıkmıştır. Bu durum önceki seçimlerde popülist bir politikanın sonucu olsa da bunun etkilerini her kesim göreceği için emeklilik sisteminin uzun yıllar bundan zarar göreceğini söyleyebiliriz. Polonya, Avusturya, İsveç, Kosta Rika, Estonya gibi ülkelerde emekli aylıklarındaki reel kayıp yüzde 5 civarında olmasına rağmen alım gücünde azalma ülkemizdeki kadar azalmamıştır. Bunun sebebi ise enflasyon rakamları üzerinde alım gücünün düşmesi olmuştur. 2022 yılında emeklilerin alım gücünün  azaldığıülkemizde Ocak 2023’te enflasyon farkına ilaveten refah zammı yapılmasına rağmen bu tutarın düşük olması emekliler üzerinde olumlu bir etki yaratmamıştır. Emekli aylıklarında reel olarak düşüşün önlenmesi için enflasyon ve refah payı olarak daha yüksek bir artışın sağlanması olacaktır. Bugün itibarıyla 10 bin TL emekli aylığı alanların sayısının 5 milyon üzerinde olduğu dikkate alınırsa bunlardan 2 milyonunun son EYT ile eklenenlerden olacağı muhakkaktır. ÜLKEMİZDE ENFLASYONA GÖRE ARTIŞ YAPILIYOR Ülkemizde emekli aylıkları enflasyona göre artırılmaktadır. Bazı zamanlarda ise enflasyon farkına ilaveten refah zamları yapılmaktadır. Son yıllarda özellikle en düşük emekli aylıklarının artırılması suretiyle iyileştirmeler gerçekleştirildi. En düşük emekli aylığı 2019 yılında 1000 TL’ye yükseltildi. Daha sonra Mart 2020’de 1.500 TL, Ocak 2022’de 2.500 TL, Temmuz 2022’de 3.500 TL, Ocak 2023’te 5.500 TL, Mart 2023’te 7.500 TL ve Ocak 2024’te ise 10.000 TL oldu. 2023 ve 2024 yılında ise tüm emeklilere yönelik ilave zamlar yapıldı. 2023 ocak ayında buna göre SSK ve BAĞ-KUR’da yüzde 15,40, Emekli Sandığına tabi emeklilerde yüzde 16,48 oranında zam yapılması gerekir iken bu artış oranı yüzde 30’a tamamlandı. Temmuz 2023’te emekli aylığı zammı işçi ve esnafta yüzde 19,77’den memurlarda ise yüzde 17,55’ten yüzde 25’e çıkartıldı. Ocak 2024’te ise işçi ve esnaf emeklilerinin aylıklarına normalde yüzde 37,57 oranında artış yapılacak iken emekli memurlar ile eşitlenerek yüzde 49,25 oranında zam yapıldı. Son iki yılda yapılan bu ilave refah payı artışlarına rağmen emeklilerin alım gücü eski haline dönemediği için de alım gücü azalmaya devam etmiştir. PRİM ÖDEME GÜN SAYISI İLE EMEKLİ AYLIĞI BAĞLANTISI KOPTU 2019 – 2022 yıllarında yapılan emekli aylıklarındaki iyileştirmelerin, sadece en düşük emekli aylıklarını artırmak suretiyle yapılması prim günü ile emekli aylığı arasındaki bağlantıyı koparmıştır. Geçen yılki zamlarla asgari ücretle çalışmış olup 3600 gün prim ödeyen sigortalı ile 10800 gün prim ödeyen arasında emekli aylığı farkı ortadan kalkmıştır. Bu durum sigortalılık mantığı ve aktüeryal dengele bakımından olduğu kadar hakkaniyete de uygun değildir. Ocak ayında emekli aylıklarına genel olarak yüzde 49,25 oranında zam yapılmasına karşın, en düşük emekli aylıkları zammının yüzde 33’te tutularak 7.500 TL’den 10.000 TL’ye çıkartılmasıyla prim günü emekli aylığı dengesinin tekrar sağlanması yönünde ilk adım atıldı. EMEKLİ AYLIKLARI DİĞER ÜLKELERDE NASIL ARTIRILMAKTADIR Ülkemizde  emekli aylıkları SSK ve BAĞ-KUR’da 6 aylık enflasyon oranında, Emekli Sandığında ise memurların toplu sözleşme zammına göre artış yapılıyor. Toplu sözleşme zammı enflasyonun altında kalırsa enflasyon farkı yansıtılıyor. Emekli aylıklarının artırılması konusunda dünyada farklı uygulamalar bulunuyor. Bazı ülkeler emekli aylığı zamlarını aktif çalışanların ücret artışlarına, bazıları enflasyona, bazıları bu ikisinin ortalamasına göre belirliyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün (OECD) sosyal güvenlik ile ilgili 2023 yılı raporunda Eylül 2021 - Eylül 2023 döneminde OECD üyeleri ile G-20 üyesi ülkelerde sosyal güvenlik ile ilgili son reformlar ve emeklilerin alım gücünü iyileştirmeye yönelik alınan önlemlere yer verilmiştir. Rapordaki verilere göre, ücret artışları normalde enflasyonun üzerinde olduğu için emeklilik harcamalarını azaltmak amacıyla OECD ülkelerinde bir süredir ücret artışı yerine enflasyona endeksleme eğilimi başlamıştı. Ancak, küresel salgın ve savaş dolayısıyla kısa vadede reel ücretler düşünce emekli aylıklarını ücret zamlarına endekslemek yerine enflasyona endekslemek emekliler açısından daha avantajlı hale geldi.İspanya’da emekli aylıklarında üst üste reel azalma yaşandığı için 2022 yılından itibaren emekli aylığı artışları enflasyona endekslendi. İsrail, Lüksemburg ve İngiltere ise enflasyon veya ücret artışından hangisi yüksek ise emekli aylıklarını ona göre artırmaktadır. İngiltere yüksek olanı seçtikten sonra ayrıca minimum yüzde 2,5’lik ilave artış uygulamaktadır. Çekya, Letonya ve Polonya daha önce emekli aylıklarını ücret artışlarına endekslerken enflasyona endekslemeye başladı. Estonya, İsviçre, Norveç ve Almanya’da ücret zammı ve enflasyonun karışımı sistem uygulanıyor. İsviçre ve Norveç’te ikisinin ortalaması esas alınırken, Almanya’da yüzde 70 ücret artışı ile yüzde 30 enflasyon Estonya’da ise yüzde 20 ücret artışı ile yüzde 80 enflasyon oranı dikkate alınarak hesaplama yapılmaktadır. OECD ülkelerinde emekli aylıkları genellikle ocak ayında bir defa artırılıyor. Avustralya, Macaristan ve Hollanda Türkiye gibi yılda iki defa artış yapıyor. Belçika ve Lüksemburg ise toplam enflasyon sırasıyla yüzde 2 ve yüzde 2,5’i aştığında emekli aylıklarına aynı oranda zam yapıyor. Şili toplam enflasyon yüzde 10’u aştığında, Çekya ve Slovakya yüzde 5’i aştığında, İsviçre ise yüzde 4’ü aştığında emekli aylığında aynı oranda artış yapıyorlar. Ülkemizde enflasyonun yüksek seyretmesi tüm dengeleri bozdu, emeklilerin alım gücünde önemli oranda azalmalar oldu, bu itibarla bu durumun düzeltilmesi gerektiğini düşünüyorum.