Anektod; Tarih 15 Mayıs 1919

Mustafa Kemal, Samsun’a hareket etmeden önce veda ziyaretlerine başlar. İçişleri Bakanına veda ederken “İzmir işgal edildi.” denir. Mustafa Kemal, İçişleri Bakanına; “Ne yapacaksınız?” diye sordu. “Protesto ederim” dedi. Mustafa Kemal “Ne geçecek elinize?” dedi ve yürüdü. O gece hep bakanın bu cevabını düşündü. Söylendi; “Protesto ile ne geçer elinize ne geçer?”

Gecenin ilerleyen saatinde kapısı çalınır. Av. Sadettin Ferit Bey gelmiştir. Mustafa Kemal; “Hayrola” diye sordu. “Bugün bir haber aldım”, “Ne haberi?”, “Kesin tehlike var, Paşa hazretleri yola çıkmasın denildi.” Mustafa Kemal “Ne tehlikesiymiş bu?”, “Vapurunuz boğazdan çıktıktan sonra batırılacakmış” dedi. “Bir torpidoyla ya da bir denizaltıyla yapılacağı bile konuşulmuş!”, “Haber kimden geldi?”, “Berç Keresteciyan efendi... Osmanlı Bankası Müdürlerinden” Mustafa Kemal “Sen tanır mısın adamı?”, “Ben ismen tanırım. Ama Kızılay reisi iyi tanır. Ona sordum.”, “O nereden duymuş peki?”, “Onu belirtmemiş.” Mustafa Kemal, Samsun’a karayoluyla gitmeyi düşündü. Çok uzun süreceği için Anadolu’ya biran önce gitmesi gerekiyordu. Öğleden sonra sandal ile Bandırma Vapuru’na geçti. 

Vapurdaki odasına Kaptan İsmail Hakkı Durusu girdi; “Paşam gemide arama yapmak istiyorlar!” dedi. “Kim”, “işgal subayları!” Mustafa Kemal sertleşerek “Ne araması bu?”, “Silah mühimmat diyorlar!”, “Arasınlar, arasınlar” dedi. “Siz de görevinizi yaptıktan sonra bana sonucu bildirin” Kaptan gidince Mustafa Kemal arkadaşlarına “Bunlar böyle işte. Yalnız demire, çeliğe ve silah gücüne dayanırlar. Maddeden başka bir şey bilmezler. Bilmiyorlar ki, biz Anadolu’ya silah ve cephane değil, ideal ve iman götürüyoruz.” 

Biraz sonra gelen kaptan; “Arama yaptılar bir şey bulamadan gittiler” der. Bunun üzerine Mustafa Kemal hareket emri verir. Kaptana ilk sorusu “Nasıl bir rota izliyorsunuz?” oldu. “Düzenli belirli bir rota izleme olanağımız yok. Allah’a sığındık gidiyoruz.” der. Mustafa Kemal; “Niçin böyle gidiyoruz, buna sebep ne?”, “Paşam hareket için iki gün önce haber verdiler. Gemiyi gözden geçirdim. Birçok noksanları vardı. Kalkamam dedim. Ama kimseye dinletemedim. Ben de ilk kez Karadeniz’e çıkıyorum. Nereler kayalık, nereler sığdır bilmem onun için.” Mustafa Kemal “Pusulayla gideriz.”, “Paşam geminin pusulası yok, paraketesi bozuk, kırkbir yaşında bir gemi bu. Çok onarımdan geçmiş, olmuyor artık.” Mustafa Kemal; “Pekala... Normal rotayı izleyeceksiniz, kıyıya yakın bir çizgide”, “Başüstüne paşam!” Mustafa Kemal; “Hatta gerektiğinde gemiyi duraklamadan kıyıya varacaksınız!” Kaptan; “Gemiyi feda ettikten sonra istediğiniz noktaya çıkarız Paşam” dedi.

Sabaha karşı dev dalgaların sesiyle uyanan Paşa “Fırtına pek şiddetli değil mi?” Kaptanın bir kişi ile konuştuğunu görünce “Paşam. Bu tayfa Rizeli. Kıyıları iyi biliyor.” 3 gün 3 gece sonra gemi 19 Mayıs’ta Samsun önlerine gelir. Herkes rahat bir soluk alırken Mustafa Kemal “Mücadele şimdi başlıyor” der.

Amaç; Gönderilme nedeni; Samsun ve yöresindeki Pontus Rumları ile Türkler arasındaki ayaklanmaları önlemek. Gitme nedeni; Milli mücadeleyi başlatmak, direnişleri örgütlü hale getirmek, milli egemeliğe dayalı bir devlet kurmak istemesidir. Burada Kurtuluş Savaşı’nı başlatarak yeni bir Türkiye Cumhuriyeti kurmuştur.

Kaynak; Süleyman Bulut’un Büyük Atatürk’ten küçük öyküler kitabı.